Κυριακή 29 Μαρτίου 2009

Άσυλο (ανιάτων)


Δεύτερη φορά μέσα σε πέντε μήνες μου άνοιξαν το αυτοκίνητο, σπάζοντας την κλειδαριά, μέρα μεσημέρι, στον χώρο του πανεπιστημίου.


Η απώλεια του CD player δεν με ενόχλησε ιδιαίτερα. Η, για άλλη μια φορά, σπασμένη κλειδαριά της πόρτας κάπως περισσότερο, μα ούτε κι αυτή πάρα πολύ. Με ενόχλησε, όμως, αφάνταστα η αίσθηση της επιβαλλόμενης εκ των πραγμάτων ανελευθερίας. Πλέον, πρέπει να επιλέξω ένα από τα τρία: ή δεν θα κατεβαίνω στο πανεπιστήμιο με το αυτοκίνητο ή θα ζω με το άγχος μη μου το ανοίξουν ή θα αποδεχτώ το κόστος να μου το κάνουν θερινό κάθε πέντε μήνες.


Αυτός ο βιασμός της προσωπικής σφαίρας, που δεν δικαιολογείται από έκτακτες κοινωνικές, ιστορικές, πολιτικές συνθήκες, όπως μια κατοχή από ξένη δύναμη ή μια εγχώρια χούντα, είναι οδυνηρός για όποιον θεωρεί την ελευθερία αγαθό πολύτιμο.


Ανακύπτει το ζήτημα του πανεπιστημιακού ασύλου. Αρκεί μια βόλτα στους δρόμους και στα πάρκα του ΑΠΘ, για να συνθέσει ένας προσεκτικός παρατηρητής το ψηφιδωτό του υπόκοσμου. Ύποπτες φάτσες, συμμορίες, εξαθλιωμένοι αλλοδαποί (ναι, ναι, είμαι ρατσιστής, καληνύχτα σας τώρα και αύριο να στείλετε τις κόρες σας να διασχίσουν το πανεπιστήμιο. Ας είναι και νύχτα – να μην κάνουμε διακρίσεις με τις ώρες) κυκλοφορούν σκανάροντας τον χώρο, για να εντοπίσουν τον επόμενο στόχο, το επόμενο κορόιδο. Κορόιδο, βέβαια, γιατί, αν είσαι φοιτητής και απαιτείς φανατικά τη διατήρηση του ασύλου, είναι σαν να εκλιπαρείς να γίνεις θύμα εγκληματικής ενέργειας. Θα πρέπει ο όποιος κακόβουλος να είναι κλινικά ηλίθιος, για να μην εκμεταλλευτεί το ιδιαίτερο καθεστώς αδυναμίας επέμβασης του νόμου στους πανεπιστημιακούς χώρους. Ρωτάω τον αστυνομικό που απάντησε στην κλήση μου, αν σας πω ότι έχω μπροστά μου τους κλέφτες και προτίθεμαι να σας τους υποδείξω, θα έρθετε, για να τους πιάσετε; Δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα, μου απάντησε. Ευτυχώς ή δυστυχώς δεν μπορούμε να μπούμε στο πανεπιστήμιο.


Ερωτήματα:


Έχουν καμιά εμπειρία βιασμού (της προσωπικής σφαίρας) οι φοιτητές που κόπτονται για τη διατήρηση του ασύλου;


Έχει κάποιο πρακτικό αντίκρισμα ο θεσμός του ασύλου; (Αν η δημοκρατία λειτουργεί, δεν χρειάζεται άσυλα. Αν πάψει κάποτε να λειτουργεί – σε μια νέα χούντα, λόγου χάρη – είναι γελοίο να πιστεύει κανείς ότι το άσυλο θα παράσχει οποιασδήποτε μορφής προστασία στις δημοκρατικές λειτουργίες. Λες το τανκ να φρενάρει μπροστά στο Πολυτεχνείο, να κάνει αναστροφή και να φύγει, επειδή ο αξιωματικός στο εσωτερικό του ξαφνικά θυμήθηκε ότι ο χώρος προστατεύεται από άσυλο, άρα η είσοδος σε στρατιωτικά οχήματα απαγορεύεται;)


Υπάρχει σε καμιά άλλη χώρα του κόσμου τέτοιας μορφής άσυλο;


Γιατί ειδικά στο πανεπιστήμιο άσυλο; Αλλού δεν παράγεται πνεύμα; Δεν διακινούνται ιδέες; Γιατί όχι άσυλο και στα θέατρα, στους κινηματογράφους, στις βιβλιοθήκες, στα βιβλιοπωλεία, στις γκαλερί, στις αίθουσες διαλέξεων, στους ναούς, στις θρησκευτικές οργανώσεις; Άσε, έχω μια καλύτερη ιδέα: δεν την καταργούμε την αστυνομία, να ξεμπερδεύουμε μια και καλή; Ολόκληρη η χώρα ένα άσυλο. Αυτό είναι όραμα ικανό να σε εμπνεύσει, όχι οι κοντόφθαλμες συνοικιακές επιδιώξεις του φοιτητικού κινήματος.


Τι έχουν πάθει αυτά τα παιδιά; Τι ρίχνουν στο νερό τους; Δεν βλέπουν πώς έχει καταντήσει το πανεπιστήμιο; Μάλλον όχι. Μάλλον πάσχουν από μια σύγχρονη ασθένεια της όρασης: παρωπιδισμό ή, αλλιώς, στενότητα οπτικού πεδίου. Ενδεχομένως να οφείλεται στον μακροχρόνιο, εκ γενετής για τους πολύ νέους, εθισμό της εστίασης σε προκαθορισμένο πεδίο: στην οθόνη. Του υπολογιστή, της τηλεόρασης, του κινητού, του ipod. Για τους περισσότερους φοιτητές η κύρια σκηνή των δρώμενων μοιάζει να είναι η οθόνη, όχι ο φυσικός τρισδιάστατος χώρος που τους περιβάλλει. Μπορεί να πάσχουν από αυτήν την πάθηση ανεπίγνωστα, ωστόσο φαίνεται ότι όντως πάσχουν. Εστιάζουν μόνο σε ένα πράγμα κάθε φορά: είτε στα μαθήματα είτε στην κομματική προπαγάνδα είτε στην καλοπέραση. Τίποτα άλλο δεν συμβαίνει έξω από αυτό το πλαίσιο, τίποτα δεν τους αφορά. Ούτε καν ο γενικός εφιάλτης που βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη και κάποια στιγμή, αναπόφευκτα, θα εισβάλει και στον δικό τους, οχυρωμένο με λάσπη, μικρόκοσμο.


Λυπάμαι, αλλά δεν βρίσκω άλλη εξήγηση.

Ρομπέν


Κυριακή 22 Μαρτίου 2009

Η επανάληψη είναι το όπιο του λαού


Ολοένα πληθαίνουν οι φωνές που καλούν σε εγρήγορση σχετικά με μεγάλα πανανθρώπινα προβλήματα: οικονομική κρίση, κλιματική αλλαγή, εξάντληση των φυσικών πόρων, επικείμενη ανεπάρκεια πόσιμου νερού και τροφής, πολιτική κατάρρευση. Αλλά πόση απήχηση έχουν αυτές οι φωνές; Πόση αλλαγή προκαλούν; Μακροσκοπικά μάλλον ελάχιστη. Κατά βάση οι λαοί μοιάζουν να βρίσκονται σε κώμα. Σχεδόν κανείς δεν φαίνεται να θορυβείται. Πουθενά δεν σημειώνεται μαζική αλλαγή συμπεριφοράς. Ο κόσμος εξακολουθεί να πίνει, να καπνίζει, να τζογάρει, να πηγαίνει στο γήπεδο, να καταναλώνει απερίσκεπτα (ξάδερφος, προϊστάμενος σε κατάστημα μεγάλης αλυσίδας κινητής τηλεφωνίας, με βεβαιώνει ότι πολλοί πελάτες του – κατά κανόνα νέοι – αλλάζουν συσκευή κινητού τηλεφώνου κάθε έξι μήνες) και να ψηφίζει τους ίδιους τύραννους που δεκαετίες τώρα ασελγούν βάναυσα πάνω στο σώμα και στην ψυχή του λαού ως λιανέμποροι του χωροχρόνου, αφού έχουν συστηματικά ξεπουλήσει όχι μόνο την πατρίδα, ως έννοια και ως γεωγραφική οριοθέτηση, αλλά επίσης το παρελθόν (ιστορία), το παρόν (τρέχοντες οικονομικοί και κοινωνικοί δείκτες) και το μέλλον (χρέη, ελλείμματα, μακροπρόθεσμες επιπτώσεις από τη διάλυση της παιδείας και της υγείας).


Όταν πέφτουν οι βόμβες, όλοι τρέχουν στα καταφύγια. Όταν βυθίζεται το βαπόρι, όλοι σπεύδουν στις βάρκες. Γιατί, λοιπόν, τέτοια αδράνεια, τέτοια αδιαφορία μπροστά στην πολυεπίπεδη, επείγουσα και σοβαρότατη κρίση που απειλεί την ανθρωπότητα;


Η εύκολη λύση είναι να επικαλεστούμε μαζική ηλιθιότητα: είμαστε χοντροκέφαλοι και δεν παίρνουμε χαμπάρι. Το κρατάμε αυτό, δεν αποκλείεται.


Μια άλλη πιθανή απάντηση είναι ότι η αδράνεια (= αντίσταση στην αλλαγή) οφείλεται σε μια μορφή αισιοδοξίας, που ενίοτε φτάνει στα όρια της άρνησης, της αποσύνδεσης από την πραγματικότητα. Πρόκειται, μάλλον, για μια φυσική άμυνα που βρίσκει ερείσματα αυτοδικαίωσης στην καθημερινή επανάληψη εμπειρικών πιστοποιήσεων της κανονικότητας: κάθε πρωί το φως του ήλιου, το χρώμα του ουρανού, η φωνή του παλιατζή, οι κόρνες των αυτοκινήτων, ο σαματάς από το ξεφόρτωμα των εμπορευμάτων στο σούπερ μάρκετ, οι μυρωδιές από τον φούρνο της γειτονιάς, δεκάδες άλλες καταγραφές από τον χώρο του αισθητού, που εύκολα και εύλογα εκλαμβάνεται σαν η μοναδική όντως πραγματικότητα, εξοστρακίζουν στη σφαίρα της μυθολογίας, της συνωμοσιολογίας, κάθε προαναγγελία κινδύνου, όσο κι αν είναι τεκμηριωμένη: πώς είναι δυνατόν να πλησιάζει το τέλος του κόσμου, όταν ο ήλιος λάμπει, τα πουλιά κελαηδούν και τα κρουασάν ευωδιάζουν όπως κάθε μέρα από τότε που υπάρχει μνήμη;


Και αν ο αντίλογος αντιτάξει ότι ο ήλιος έλαμπε και τα πουλιά κελαηδούσαν κι εκείνες τις μέρες που ξέσπασαν πόλεμοι, οικονομικές κρίσεις ή φυσικές καταστροφές, η εμπειρική αισιοδοξία απαντάει ότι η ανθρωπότητα βρήκε τρόπο να επιβιώσει από αυτές τις αντιξοότητες, επομένως θα βρει τρόπο να ξεπεράσει και όσες τυχόν ανακύψουν.


Άλλη μια απόδειξη ότι η επανάληψη είναι το όπιο του λαού.


Το (φυσικό) τέλος του κόσμου μια φορά θα έρθει. Μόνο τότε η αδράνεια και η αδιαφορία θα έχουν ως συνέπεια τον θάνατο του όλου. Σε κάθε άλλη περίπτωση η ζωή συνεχίζεται (για κάποιους τουλάχιστον). Ενδεχομένως, όμως, να συνεχίζεται με μεγάλο κόστος.


Είμαστε σίγουροι ότι θέλουμε να το πληρώσουμε;


Είμαστε σίγουρα τόσο large;


Ρομπέν


Κυριακή 15 Μαρτίου 2009

Όποιος σπέρνει ανέμους θερίζει θύελλες


Σε νέες κινητοποιήσεις προέβη η επαναστατημένη νεολαία, στο Κολωνάκι αυτή τη φορά. Καιρός ήταν να διορθωθεί η αδικία: μα, τέλος πάντων, δικαιούται και αυτή η συνοικία να πάρει μια μυρωδιά από τους κοινωνικούς αγώνες που διεξάγονται τελευταία στη χώρα μας.

Αγωνιστικούς χαιρετισμούς έστειλαν και οι καπεταναίοι της Σαλονίκης, με επιθέσεις σε δύο τράπεζες.

Μετά τα Δεκεμβριανά, τέτοιου είδους επεισόδια (αλλά και πιο χοντρά, όπως τρομοκρατικές επιθέσεις με εκρηκτικά), ενσωματώθηκαν στην καθημερινότητα. Πριν από έναν μήνα περίπου στην περιοχή της Καμάρας της Θεσσαλονίκης σημειώθηκε συμπλοκή μεταξύ των ΜΑΤ και 30-40 κουκουλοφόρων που τα σπάγανε (γενικώς). Φίλη από εικοσαετίας, δοκιμασμένης ειλικρίνειας και σοβαρότητας, έτυχε αυτόπτης και αυτήκοος μάρτυρας. Οι κουκουλοφόροι πέρασαν από δίπλα της. Άκουσε να μιλάνε διάφορες γλώσσες, μου είπε, από τις οποίες καμία δεν ήταν ελληνικά.

Αλλά ας μη μας παραξενεύει το γεγονός. Οι σύντροφοι Πακιστανοί, Αλβανοί, Ρώσοι, και λοιπές δημοκρατικές δυνάμεις, έχουν, σύμφωνα με τις αρχές της ισοπολιτείας, ίσο δικαίωμα συμμετοχής στους κοινωνικούς αγώνες. Γιατί να μην το ασκήσουν;

Εντύπωση μου προκάλεσε η αντίδραση του ΣΥΝ, ο οποίος "καταδίκασε απερίφραστα" τα τελευταία επεισόδια. "Τέτοιες ενέργειες καλλιεργούν ένα αίσθημα ανασφάλειας στους πολίτες και οδηγούν στη συντηρητική αναδίπλωση και την παραπέρα αυταρχικοποίηση της κοινωνίας", αναφέρεται στην ανακοίνωση του κόμματος.

Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί τέτοια αλλαγή πλεύσης από τον Δεκέμβρη έως σήμερα. Δεν πέρασε δα καμιά δεκαετία. Τρεις μήνες μόνο. Δηλαδή τα επεισόδια του Δεκέμβρη δεν καλλιεργούσαν αίσθημα ανασφάλειας στους πολίτες; Τι καλλιεργούσαν; Παντζάρια; Αίσθημα ασφάλειας; Ή μήπως τα Δεκεμβριανά δεν οδήγησαν σε παραπέρα αναρχικοποίηση της κοινωνίας; Μπουρδέλο έχει γίνει η χώρα τους τελευταίους τρεις μήνες. (Και πριν ήταν, αλλά το ξέραν λίγοι. Τώρα έκανε εγκαίνια με εκλέρ και το μάθαν όλοι.)

Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί οι συνασπισμένοι (και άλλοι αριστεριστές, καλλιτέχνες κ.λπ.) ξαφνικά "άδειασαν" αυτά τα παλικάρια που αγωνίζονται. Γιατί δεν τους παρέχουν πια ιδεολογική κάλυψη; Σε τι διαφέρουν τούτοι οι αγνοί αγωνιστές από τα αδέλφια τους του Δεκέμβρη; Μόνο το Δεκέμβρη υπήρχαν κοινωνικά προβλήματα; Από τότε μέχρι τώρα έχουν λυθεί όλα και στο εξής όποιος "εξεγείρεται" θα "καταδικάζεται απερίφραστα";

Μια τέτοια αλλαγή στάσης δίνει το δικαίωμα σε κάθε κακόπιστο φασίστα, από κείνους που καταδίκαζαν τις βιαιοπραγίες του Δεκεμβρίου, να υποθέσει ότι οι συνασπισμένοι που σιγοντάριζαν τότε τους "σπάστες" με τις παπαριές που εκστόμιζαν, διαπίστωσαν εκ των υστέρων ότι είχαν συγκατανεύσει, αν δεν είχαν συνεπικουρήσει, στο άνοιγμα του ασκού του Αιόλου. Ή, πιο απλά, διαπίστωσαν πτώση στα ποσοστά τους.

Κι αφού η σπορά των ανέμων έγινε επιτυχώς τότε, τι πιο φυσικό τώρα από το να θερίσουμε θύελλες;

Καλό χειμώνα.

Ρομπέν


Κυριακή 8 Μαρτίου 2009

Αμπαλαέα


Όταν ο Τιτανικός έπεσε πάνω στο παγόβουνο κι άρχισε να μπάζει νερά, κάποιοι στο σαλόνι της πρώτης θέσης συνέχισαν να πίνουν, να χορεύουν και να χαρτοπαίζουν, γιατί το σκάφος ήτο, βεβαίως-βεβαίως, αβύθιστο. Φαινόμενο άρνησης, αποσύνδεσης από την πραγματικότητα: δεν μπορεί, κάτι θα γίνει που θα αποκαταστήσει την κανονικότητα! Εξάλλου, το άγχος δεν είναι καλό, προκαλεί ρυτίδες.


Ενώ η ρωμαϊκή αυτοκρατορία βούλιαζε στην παρακμή, ο όχλος συνέρρεε απαρεγκλίτως στο Κολοσσαίο, για να απολαμβάνει μονομαχίες και θηριομαχίες. Εθισμένοι εκεί, στο Κολοσσαίο, μέχρι τελικής πτώσεως. Άγνοια, άρνηση, αποσύνδεση.

Τα ασφαλιστικά ταμεία στην Ελλάδα (και αλλού) βρίσκονται στα πρόθυρα της πτώχευσης. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ορατός κίνδυνος ενός κραχ στις συντάξεις. Δηλαδή, μπορεί οι συντάξεις να κοπούν. Δηλαδή, εντελώς.

Κατόπιν, σειρά θα πάρουν οι δημόσιοι υπάλληλοι. Το πτωχευμένο κράτος δεν θα έχει λεφτά για να τους πληρώσει. Τότε κι εκείνοι θα σταματήσουν να δουλεύουν, με πρώτους τους κυβερνώντες και τους βουλευτές. Το τελευταίο είναι το μικρότερο κακό, ίσως να μη γίνει καν αισθητό. Αλλά, αν έρθει μια εποχή στην οποία κανείς δε θα πληρώνεται, πώς θα προχωρήσει η ζωή; Δεν επιχειρώ εικασίες, για να μη γίνει το blog ακατάλληλο δια ανηλίκους.

Δε βαριέσαι, μ' αυτά θα ασχολούμαστε; Εδώ έχασε ο ΠΑΟΚ, αδερφέ, με πιάνεις, μας πούλησε η διαιτησία, το 'πε κι ο Θοδωρής (ο Ζαγοράκης, ντε). Τι με λες τώρα για τα ασφαλιστικά, το πρόβλημα εδώ, αδερφέ, είναι ένα: οι γαύροι. Με πιάνεις;

"Μόνο ο ΠΑΟΚ μ' ενδιαφέρει", δήλωσε ο κάπτεν πριν από μερικές ημέρες, μετά την ήττα της ομάδας του από τον Ολυμπιακό στο Καραϊσκάκη. "Έξαλλος ο Ζαγοράκης με Κουκουλάκη και όχι μόνο", μας πληροφορεί το σχετικό δημοσίευμα.

Ποιος είναι ο Κουκουλάκης, ρε παιδιά; Μας είναι χρήσιμος σε κάτι;

Σήμερα, στην Τούμπα, στη ρεβάνς ΠΑΟΚ-Ολυμπιακός, έγινε Βηρυτός. Πέτρες, φωτιές, μολότοφ, οδομαχίες με μονάδες των ΜΑΤ. Ο όχλος κατέβηκε πάλι στο Κολοσσαίο.

Το άλλο νέο που έτυχε εκτενούς ανάλυσης στο δελτίο ειδήσεων ήταν ότι ο Σάκης ξύρισε τις μασχάλες του για τη Γιουροβίζιον.

Παγκόσμια οικονομική κρίση, κατάρρευση του πολιτικού συστήματος, του κράτους, των ταμείων, των ανθρώπινων αξιών, κι εμείς συνεχίζουμε αθορύβητοι το βιολί μας. Προφανώς παραμένει ακλόνητη η πίστις πως το σκάφος είναι, βεβαίως-βεβαίως, αβύθιστο.

Εκεί, στο Κολοσσαίο, θα μας βρει το τέλος.


Famous last words:

Ιούλιος Καίσαρας: "Κι εσύ, τέκνον Βρούτε;"

Jack Dawson (Τιτανικός): "Never let go!"

Νεοέλληνας: "Αμπαλαέα!" (αξίζει να δείτε τον ορισμό)

Ρομπέν

Κυριακή 1 Μαρτίου 2009

Impossible is nothing


Ένας μπόμπιρας ονειρεύτηκε, όταν μεγαλώσει, να γίνει ληστής και απαγωγέας. Άμα ποτέ τον έπιαναν, έλεγε το όνειρο, θα την κοπανούσε με ελικόπτερο και θα συνέχιζε τη δράση του. Κι αν τον ξαναέπιαναν, κανένα πρόβλημα, θα ερχόταν πάλι το ελικόπτερο. Ακούγεται απίθανο. Αλλά δεν είναι αδύνατο.

Ένας δεύτερος πιτσιρικάς ονειρεύτηκε χρήμα κι εξουσία. Άλλοι, για να πετύχουν τέτοιους στόχους, γίνονται επιχειρηματίες ή πολιτικοί. Εκείνος έγινε μοναχός. Και τα κατάφερε εξίσου καλά. Ακούγεται απίθανο. Αλλά δεν είναι αδύνατο.

Ένας τρίτος ονειρεύτηκε να γίνει πρωθυπουργός. Και αργότερα, όταν αυτός θα αποδημούσε εις Κύριον, να γίνει ο γιος του πρωθυπουργός. Κι όταν κι εκείνος θα αποδημούσε, να γίνει ο εγγονός του πρωθυπουργός. Ακούγεται απίθανο. Αλλά δεν είναι αδύνατο.

Ζούμε στη χώρα της ευκαιρίας. Στη χώρα των άπειρων δυνατοτήτων. Ζούμε το ελληνικό όνειρο. Τα παραπάνω παραδείγματα είναι χαρακτηριστικά της πραγματικότητας, πλην, όμως, λίγα, φτωχά. Η πραγματικότητα παραείναι πληθωρική για να μπορεί κανείς να την περιγράψει αναλυτικά.

Σε αυτούς τους χαλεπούς καιρούς, αντιμέτωποι με ελλείμματα κάθε είδους, εκ των οποίων το πιο επικίνδυνο είναι το έλλειμμα εξουσίας, διακυβέρνησης, ας αφήσουμε τη φαντασία μας ελεύθερη. Ίσως η λύση στα εθνικά μας προβλήματα να είναι μια συμμετοχική κυβέρνηση, με αρχηγούς έναν γεννημένο πολιτικό αρχηγό, έναν πνευματικό ηγέτη κι έναν λαϊκό ήρωα, τον Ρομπέν των φυλακών. Σαν να λέμε, ο Ρομπέν των Δασών, ο καλόγερος Τακ και ο πρίγκιπας Ιωάννης συνέταιροι στο θρόνο της Αγγλίας.

Σε αυτούς τους χαλεπούς καιρούς, δεν μπορεί, κάπου θα υπάρχει κάποιος που ονειρεύεται κυβέρνηση Γιωργάκη Παπανδρέου - Εφραίμ - Παλαιοκώστα.

Ακούγεται απίθανο. Αλλά δεν είναι αδύνατο.

Ρομπέν