Δευτέρα 12 Νοεμβρίου 2012

Παρασκευή 9 Νοεμβρίου 2012

Μαλαματένια λόγια

.
Ακούστε το τραγούδι. Διαβάστε τους στίχους. Τα λέει όλα και ακόμα περισσότερα (δεν έχω αποκρυπτογραφήσει όλους τους συμβολισμούς). Τα έχουν πει οι ποιητές, χρόνια πριν, δεκαετίες πριν, αιώνες πριν. Μα εμείς έχουμε πάψει να ακούμε - πώς το 'φεραν η μοίρα και τα χρόνια, να μην ακούσεις έναν ποιητή; 

Σύντροφοι, το έχω ξαναγράψει: δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι πριν γίνουμε αυτοί που θα ξέρουν τι μπορούν να κάνουν. Και μία από τις οδούς της αναμόρφωσής μας είναι αυτή που περνάει από τη γέφυρα της παράδοσης. Την γέφυρα που μεθοδικά βομβαρδίστηκε και που πρέπει τώρα με υπομονή να ξαναχτιστεί. 

Να μη μας φοβίζει η λέξη παράδοση. Παράδοση δεν είναι μόνο τα κεντήματα, τα κιλίμια και άσματα άσχετα, όπως "του Κίτσου η μάνα κάθουνταν". Παράδοση είναι και ο Ελύτης, ο Σεφέρης, ο Ρίτσος. Παράδοση είναι ο Θεοδωράκης, ο Χατζηδάκις, ο Ξαρχάκος, ο Μαρκόπουλος. Στην εποχή που ζούμε, χούντας και κατοχής, αρμόζουν ο Θεοδωράκης και ο Μαρκόπουλος. Ας σκύψουμε ξανά πάνω σ' αυτόν τον πλούτο ουσίας, διαύγειας και προοπτικής. Στα λόγια και στη μουσική που βγήκαν από την ψυχή των πατεράδων μας και των παππούδων μας θα βρούμε την ψυχή τη δική μας. Είμαι βέβαιος ότι, μόλις βρούμε την ψυχή μας, θα διαλυθεί κάθε αμφιβολία και θα λάμψει το αυτονόητο. 

Ρομπέν
.
.


Μαλαματένια λόγια στο μαντήλι
τα βρήκα στο σεργιάνι μου προχτές
τ' αλφαβητάρι πάνω στο τριφύλλι
σου μάθαινε το αύριο και το χτες
μα εγώ περνούσα τη στερνή την πύλη
με του καιρού δεμένος τις κλωστές.

Τ' αηδόνια σε χτικιάσανε στην Τροία
που στράγγιξες χαμένα μια γενιά
καλύτερα να σ' έλεγαν Μαρία
και να 'σουν ράφτρα μες στην Κοκκινιά
κι όχι να ζεις μ' αυτή την κομπανία
και να μην ξέρεις τ' άστρο του φονιά.

Γυρίσανε πολλοί σημαδεμένοι
απ' του καιρού την άγρια πληρωμή
στο μεσοστράτι τέσσερις ανέμοι
τους πήραν για σεργιάνι μια στιγμή
και βρήκανε τη φλόγα που δεν τρέμει
και το μαράζι δίχως αφορμή.

Και σαν τους άλλους χάθηκαν κι εκείνοι
τους βρήκαν να γαβγίζουν στα μισά
κι απ' το παλιό μαρτύριο να 'χει μείνει
ένα σκυλί τη νύχτα που διψά
γυναίκες στη γωνιά μ' ασετιλίνη
παραμιλούν στην ακροθαλασσιά.

Και στ' ανοιχτά του κόσμου τα καμιόνια
θα ξεφορτώνουν στην Καισαριανή
πώς έγινε με τούτο τον αιώνα
και γύρισε καπάκι η ζωή
πώς το 'φεραν η μοίρα και τα χρόνια
να μην ακούσεις έναν ποιητή


Του κόσμου ποιος το λύνει το κουβάρι
ποιος είναι καπετάνιος στα βουνά
ποιος δίνει την αγάπη και τη χάρη
και στις μυρτιές του Άδη σεργιανά
μαλαματένια λόγια στο χορτάρι
ποιος βρίσκει για την άλλη τη γενιά.


Με δέσαν στα στενά και στους κανόνες
και ξημερώνοντας μέρα κακή
τοξότες φάλαγγες και λεγεώνες
με πήραν και με βάλαν σε κλουβί
και στα υπόγεια ζάρια τους αιώνες
παιχνίδι παίζουν οι αργυραμοιβοί.

Ζητούσα τα μεγάλα τα κυνήγια
κι όπως δεν ήμουν μάγκας και νταής
περνούσα τα δικά σου δικαστήρια
αφού στον Άδη μέσα θα με βρεις
να με δικάσεις πάλι με μαρτύρια
και σαν κακούργο να με τιμωρείς.


Μαλαματένια λόγια (1974)
Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου
Μουσική: Γιάννης Μαρκόπουλος
Ερμηνεία: Χαράλαμπος Γαργανουράκης, Λάκης Χαλκιάς, Τάνια Τσανακλίδου