Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2010

Δυστυχώς επτωχεύσαμεν

.
Επτώχευσαν οι έννοιες, οι σκοποί, η ίδια η ύπαρξη. Χάθηκε το βάθος.

Το Πρόσωπο έχασε το βάθος της ιδιαιτερότητας, της γεμάτης εκπλήξεις ετερότητας. Περιορίστηκε σε εξωτερικές επιφάνειες, τη μορφική (εξωτερική εμφάνιση) και την οικονομική.

Η πολιτική χρεοκόπησε. Εγκατέλειψε τον φυσικό ρόλο της, να υπηρετεί τους πολίτες και την πόλη, και κατάντησε δούλος των ιδιωτών και της ιδιωτείας.

Η γλώσσα αποκόπηκε από τις ρίζες της, συρρικνώθηκε, μαραίνεται. Μαζί της συρρικνώθηκαν οι ορίζοντες της σκέψης και του αντιληπτού κόσμου.

Η παιδεία αρνήθηκε την κύρια λειτουργία της, τη μόρφωση, δηλαδή την απόδοση μορφής (μορφικού βάθους), τη διάπλαση, και εκφυλίζεται σε απρόσωπο και μηχανικό σύστημα παροχής πληροφορίας.

Ο χρόνος ακρωτηριάστηκε, έχασε το παρελθόν και το μέλλον, του απέμεινε μόνο το παρόν. Από διπλής κατεύθυνσης απειρία έγινε άνευ κατεύθυνσης μηδέν. Ο μεν ακρωτηριασμός του παρελθόντος σήμανε την απώλεια γνώσης και σοφίας, ο δε ακρωτηριασμός του μέλλοντος σήμανε την απώλεια σύνεσης και ελπίδας.

Το νόημα του βίου φτώχυνε δραματικά. Αφού η προοπτική ελευθερίας από κάθε περιορισμό χώρου, χρόνου και φθοράς αφορίστηκε μετά βδελυγμίας, πλέον το νόημα αναζητά περιεχόμενο στην καταναλωτική ευχέρεια και στην επιδίωξη μιας χαζοχαρούμενης ευδιαθεσίας που συνοψίζεται και εξαντλείται στο εθελότυφλο πρόταγμα «να περνάμε καλά» (εδώ και τώρα, εννοείται).

Το πρόβλημα είναι ότι στο απωλεσθέν βάθος των πραγμάτων εντοπιζόταν η όποια ουσία. Σε κείνο το βάθος συναντιόντουσαν πρόσωπα, θεσμοί και λειτουργίες και συμπλέκονταν σε μηχανισμό αναζήτησης και κοινωνίας της αλήθειας, του νοήματος και του κάλλους. Στην πραγματικότητα του βάθους η πολιτική χρησιμοποιεί τη γλώσσα για να σημάνει το αληθές και την παιδεία για να μορφώσει το Πρόσωπο, ώστε η Πόλις να επιδιώξει τη μεγιστοποίηση του νοήματος, δηλαδή την απόλυτη ελευθερία.

Η αφαίρεση του βάθους άφησε ως υπόλοιπο ασύνδετες σημαδούρες επιπλέουσες στον ωκεανό της ματαιότητας. Οι πάντες και τα πάντα σπινάρουν στο νερό, χωρίς συμπλοκή στα γρανάζια του μηχανισμού παραγωγής έργου. Η πολιτική καταργεί τη γλώσσα και χρησιμοποιεί την παιδεία για να ισοπεδώσει το Πρόσωπο, ώστε η άβουλη Πόλις να χειραγωγηθεί στον μηδενισμό του νοήματος, δηλαδή στην απόλυτη υποδούλωση.

Τα ορατά συμπτώματα είναι κατηγορηματικοί δείκτες της πτώχευσης. Σχεδόν τίποτα δεν λειτουργεί, σχεδόν τίποτα δεν παράγεται, σχεδόν κανείς δεν μπορεί να συνεννοηθεί με κάποιον άλλον, σχεδόν πουθενά δεν εντοπίζεται παρηγορία νοήματος.

Εφόσον γεννήτορας της οικονομίας είναι η Πόλις και γεννήτορας της Πόλεως το Πρόσωπο και εφόσον ο γεννήτορας και ο προγεννήτορας έχουν πτωχεύσει, δεν είναι διόλου αξιοπερίεργη η χρεοκοπία και της οικονομίας. Επιπλέον, στον βαθμό που η οικονομική πτώχευση αντιμετωπίζεται σαν ανεξάρτητο γεγονός, και όχι ως παράγωγο ανιουσών πτωχεύσεων, δεν έχει καμία, μα καμία, ελπίδα αληθινής ανάσχεσης.

Αυτό που είσαι εσύ, αυτό γίνονται και τα παιδιά σου. Δεν δικαιούσαι ν’ απαρνηθείς το παιδί σου επειδή έχει τα κουσούρια σου. Οφείλεις να το αγκαλιάσεις, είναι δικό σου, κομμάτι του εαυτού σου, εσύ το γέννησες.

Ας αγκαλιάσουμε τη χρεοκοπία της ελληνικής οικονομίας. Ίσως, αν βρούμε το θάρρος να βιώσουμε τη σκληρή πραγματικότητα, χωρίς άλλες αναβολές και υποθηκεύσεις του μέλλοντος, να συνειδητοποιήσουμε πόσο εύθραυστη κι εφήμερη είναι η επιφάνεια και ν’ αναζητήσουμε το βάθος.

Ρομπέν
.

Κυριακή 24 Ιανουαρίου 2010

Διαβουλευόμενη δημοκρατία

.
Στους Πειρατές της Καραϊβικής ο πολυμήχανος Τζακ Σπάροου (Τζόνι Ντεπ), όποτε έβρισκε τα σκούρα, αιχμάλωτος στα χέρια αντίπαλων πειρατών, επικαλείτο το δικαίωμα του parley. Ο όρος έχει ως ρίζα το γαλλικό ρήμα parler και στον πειρατικό κώδικα σήμαινε το δικαίωμα του αιχμαλώτου να ζητήσει ακρόαση από τον καπετάνιο των εχθρών. Δηλαδή δικαίωμα για πάρλα, παρόλα, κουβέντα, διάλογο.

Πολλοί νομίζουν ότι το parley είναι ένα κινηματογραφικό μύθευμα ή το πολύ να ίσχυε στην Καραϊβική σε κάποιες μακρινές εποχές. Κάνουν λάθος. Η πειρατεία είναι φαινόμενο που ανθεί και στην Ελλάδα του σήμερα. Επίσης, το parley ζει και βασιλεύει.

Η παράγραφος 1 του άρθρου 5 του Συντάγματος της Ελλάδας ορίζει:
Καθένας έχει δικαίωμα να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητά του και να συμμετέχει στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας, εφόσον δεν προσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων και δεν παραβιάζει το Σύνταγμα ή τα χρηστά ήθη.

Συνεπώς, εφόσον τα μπλόκα των «αγροτών» προσβάλλουν θεμελιώδη δικαιώματα των άλλων, όπως το δικαίωμα να μετακινούνται και το δικαίωμα να διακινούν αγαθά, κρίνονται αντισυνταγματικά. Τελεία και παύλα. Αυτό σημαίνει ότι οι «αγρότες» των μπλόκων είναι παράνομοι καταληψίες των εθνικών οδών, ήγουν πειρατές.

Από την άλλη μεριά έχουμε το κράτος. Το κράτος, υπό τη σκέπη του Συντάγματος, έχει δικαίωμα και υποχρέωση να πατάξει την παρανομία, την πειρατεία. Για τον σκοπό αυτό δύναται να χρησιμοποιήσει μια σειρά από μέσα κλιμακούμενης ισχύος, από τον διάλογο έως τα τανκς.

Στην πράξη, ωστόσο, το κράτος αντιδρά στην επιζήμια διασάλευση της τάξης όχι ως νόμιμος και ισχυρός προασπιστής της, αλλά σαν κακομοίρης όμηρος που δεν έχει άλλη ελπίδα εξόν από την επίκληση του parley. Διάλογος και διαβούλευση τα πάγια προτάγματα του πρωθυπουργού.

Στο μεταξύ η ήδη ψυχορραγούσα οικονομία δέχεται άλλο ένα χτύπημα, η χώρα διασύρεται, οι Βούλγαροι αξιώνουν αποζημίωση δέκα εκατομμυρίων ευρώ και οι άλλες εγχώριες συντεχνίες συνδικαλισμένων αετονύχηδων παίρνουν το μήνυμα: Το σκάφος είναι ακυβέρνητο. Κάνουμε ρεσάλτο, το καταλαμβάνουμε, μας ζητάνε parley και, πάρλα στην πάρλα, θα βγει και ο παράς. Πις οφ κέικ. Ίζι μάνεϊ.

Σου λένε οι πεφωτισμένοι πολιτικοί, επαγγελματίες συνθηματολόγοι-παπαρολόγοι, ότι «στη δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα». Υπάρχει διαβούλευση, υπονοούν. Βρήκαν την πανάκεια.

Έτσι, το πολίτευμά μας, αφού πέρασε από τα άγουρα στάδια της βασιλευόμενης δημοκρατίας και της προεδρευόμενης κοινοβουλευτικής, ωρίμασε πια σε διαβουλευόμενη δημοκρατία. Διαβουλευόμενη, δηλαδή αναβλητική και αναβαλλόμενη, αενάως συντελούμενη και ποτέ τελειούμενη, δηλαδή όχι ακόμα δημοκρατία, αλλά επίδοξη (wannabe) ή (στην καλύτερη περίπτωση) μαθητευόμενη.

Κλείνοντας, και συνοψίζοντας, θα ήθελα να στείλω δύο μηνύματα:

Το πρώτο προς τον Έλληνα πρωθυπουργό.

Αξιότιμε κύριε πρωθυπουργέ,
Η διαβούλευση έχει νόημα, όταν υπάρχει στο τραπέζι ένα αντικείμενο για διαμόρφωση ή για διαπραγμάτευση. Αφενός, φρονώ πως το Σύνταγμα της Ελλάδας δεν προσφέρεται για διαπραγμάτευση. Αφετέρου, εξ όσων γνωρίζω, δεν προτείνετε την αναθεώρησή του. Άρα, η περίσταση δεν χρήζει διαβούλευσης. Διαβούλευση, εξάλλου, κάνουμε και στο καφενείο. Κυβέρνηση χρειαζόμαστε.

Το δεύτερο προς τους κάθε είδους παραπτωματίες ανά την επικράτεια.

Φίλε μικροκακοποιέ, πειρατή, ποινικέ, κακούργε, ντεσπεράντο,
Δεν μετράς μία, μονήρης κι ανεξόπλιστος. Ακολούθησε το παράδειγμα των μπροστάρηδων «αγροτών». Μάζεψε το σινάφι σου και συνασπίσου, συνδικαλίσου κατά ειδικότητα (π.χ. Πανελλήνια Ένωση Ριφιφήδων – ΠΕΡ). Κατόπιν, αγόρασε (κλέψε;) τρακτέρ. Τέλος, ρίξε μια ματιά στον πειρατικό κώδικα. Ο θεσμός του parley θα σου φανεί ιδιαίτερα χρήσιμος. Μην ξεχνάς ποτέ ότι το θράσος θα σε πάει μπροστά. Όλοι οι δρόμοι είναι ανοιχτοί για σένα. Ο ουρανός είναι το όριο. Καλή σου τύχη!

Ρομπέν

ΥΓ: Σχετικά άρθρα στον Τύπο: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8.

Πέμπτη 21 Ιανουαρίου 2010

Ελ Ντοράντο

.
Διαβάστε την εισήγηση δύο καθηγητών του ΑΠΘ σχετικά με τη μεταλλουργία χρυσού σε Μακεδονία και Θράκη!

.

Κυριακή 17 Ιανουαρίου 2010

Το είναι και το μηδέν

.
Εκτιμήσεις για 40.000 έως 50.000 νεκρούς στην Αϊτή από το φονικό σεισμό που έπληξε τη χώρα την περασμένη Τρίτη κάνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.

Φόβους ότι ο απολογισμός των νεκρών από το σεισμό μπορεί να φθάσει τις 200.000 εξέφρασε ο υπουργός Εσωτερικών της Αϊτής.

Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι μέχρι πριν από λίγες μέρες ήταν. Και μέσα σε μια στιγμή έπαψαν να είναι. Πέρασαν από το είναι στο μηδέν.

Αυτό είναι το ανθρώπινο δράμα: η δαμόκλειος σπάθη. Η προσωρινότητα ως βεβαιότητα.

Το άλογο ον, εξίσου προσωρινό, δεν έχει επίγνωση της προσωρινότητας, γι’ αυτό δεν βιώνει δράμα. Το έλλογο έχει επίγνωση – αυτή είναι το δράμα του.

Στον φυσικό κόσμο καθεμία στιγμή φέρει τη δυναμική της ακύρωσης του είναι. Καθεμία στιγμή είναι μια αναμέτρηση του είναι με το μηδέν.

Ως αναμονή της βέβαιης ακύρωσης του είναι, η ζήση φαίνεται να μην έχει κανένα νόημα.

Νόημα αναζητείται είτε στη Μεταφυσική, δηλαδή στο ενδεχόμενο να μην ακυρώνεται τελικά το είναι, αλλά να διαιωνίζεται, είτε στη λήθη του επερχόμενου μηδενός.

Η λήθη είναι ένας τρόπος να περνά πιο ανώδυνα ο χρόνος. Όμως αυτή η ανώδυνη ροή μπορεί στο τέλος να αποδειχτεί σπατάλη.

Η έλλογη ύπαρξη ασφυκτιά εγκλωβισμένη στα όρια του χώρου και του χρόνου. Αποζητά το άπειρο, την κατασφάλιση της συνέχισης του είναι, την ελευθερία.

Το μηδέν είναι αχώρητο στη νόηση. Ο νους δεν χωράει τον αποχωρισμό. Το μόνο που κατορθώνει, με τον καιρό, είναι να αποστασιοποιείται από το γεγονός ή την ιδέα του αποχωρισμού.

Στη λήθη ο χρόνος δεν είναι αυτός που πέρασε ούτε αυτός που περνά ούτε αυτός που αντίστροφα μετρά ως το μηδέν. Είναι ο χρόνος της άρνησης του μηδενός, δηλαδή άπειρος.

Αυτή η τακτοποίηση θα ήταν αρκετά βολική, αν η λήθη ήταν άληκτη.

Ρομπέν

Κυριακή 10 Ιανουαρίου 2010

Ακραία κοινωνικά φαινόμενα

.
Ακραία καιρικά φαινόμενα στην Ευρώπη. Στον βορρά πολικό ψύχος και σφοδρές χιονοπτώσεις. Προβλήματα στις συγκοινωνίες και στην ηλεκτροδότηση. Στον νότο έχουμε άνοιξη προς καλοκαίρι. Πριν από μερικές ημέρες στο Ηράκλειο το θερμόμετρο ξεπέρασε τους 29 βαθμούς Κελσίου.

Είναι πια βέβαιο: έχουμε αφήσει πίσω μας τα σημεία ισορροπίας. Ο εικοστός αιώνας ήταν μια καταστροφή. Οι θρίαμβοι του ατομικισμού και του ηδονισμού μετάλλαξαν τον άνθρωπο σε αυτόματο μηχανισμό καταναλωτικής αλογίας. Η τεχνολογία έβαλε στα χέρια του εξηλιθιωμένου όντος το τηλεχειριστήριο της βόμβας πάνω στην οποία κάθεται. Και το ον άρχισε να παίζει με τα κουμπιά.

Η καταναλωτική αλογία εξέτρεψε το σύστημα από την ισορροπία. Το οδήγησε σε δρόμους μη βιωσιμότητας. Από οικονομική σκοπιά το σύστημα έφτασε σε αδιέξοδο και ήδη καταρρέει. Από περιβαλλοντική σκοπιά το σύστημα δείχνει σαφή σημάδια αρρυθμίας. Από φιλοσοφική-κοινωνιολογική σκοπιά, η μετατόπιση της κατανάλωσης από τον ρόλο του μέσου στον ρόλο του αυτοσκοπού είχε ως συνέπεια την κατίσχυση ενός υποδεέστερου ανθρωπολογικού είδους: του χαύνου απολιτικού ιδιώτη.

Ως αποτέλεσμα αυτών των εκτροπών και μετατοπίσεων, θεμελιώδεις έννοιες και αρχές έχασαν την αξία τους. Παραδείγματα: ο σεβασμός της ανθρώπινης ζωής, η λογική, το μέτρο, το κοινό καλό, η προσφορά. Ισοπεδώθηκαν από τον οδοστρωτήρα του κέρδους, της ιδιοτέλειας.

Σήμερα πια, μετά από άπειρες ζυμώσεις, το σύστημα φαίνεται να είναι εγκλωβισμένο στον εαυτό του. Ακόμα και αν υπάρχει τρόπος να σωθούν η οικονομία και το περιβάλλον, δεν υπάρχει η βούληση. Αυτοί που πραγματικά θέλουν είναι ισχνή μειοψηφία. Οι ισχυροί εξακολουθούν να προτάσσουν το κέρδος. Οι λαοί εξακολουθούν, κατά πλειοψηφία, να προτάσσουν τη βολή τους. Οι κυβερνήσεις ψηφίζονται από τους λαούς και στηρίζονται από τους ισχυρούς. Η φωνή της λογικής, φωνή της μειοψηφίας, είναι αδύναμη και οι αλλαγές που πετυχαίνει πολύ αργές.

Ο χαύνος απολιτικός ιδιώτης έχει κατορθώσει άθλο μέγα: τον ακρωτηριασμό του χρόνου. Γι’ αυτόν υπάρχει μόνο το παρόν. Είναι ανιστόρητος, το παρελθόν δεν έχει τίποτα να του διδάξει, του είναι παντελώς αδιάφορο. Είναι κοντόφθαλμος, εντελώς ανίκανος ή απρόθυμος να αντικρίσει το μέλλον, να αναλογιστεί συνέπειες, να κάνει προεκτάσεις, να συλλάβει τη σχέση αιτίου-αιτιατού. Έχει υποβιβάσει τη διάσταση του χρόνου: από γραμμή σε σημείο. Βιώνει τον σημειακό χρόνο, το διαρκώς μετατοπιζόμενο παρόν, χωρίς ιστορική μνήμη ή προβλεπτική οξυδέρκεια.

Ο χαύνος απολιτικός ιδιώτης είναι ον σχιζοφρενές: ενώ ζει καθηλωμένος στο σημειακό παρόν, ενώ έχει μετά βδελυγμίας αποκηρύξει το πριν και το μετά, επαναλαμβάνει πάντα τέτοιες μέρες με αυτιστική προσήλωση ευχές για «καλή χρονιά». Λες και, με κάποιον τρόπο μαγικό, η εκφορά μιας ευχής μπορεί να αναπληρώσει το αβυσσαλέο έλλειμμα μέριμνας.

Ρομπέν

Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2010

Το νέφος του κενού

.
Σε τηλεοπτική εκπομπή, σήμερα το μεσημέρι, πολυβραβευμένη παρουσιάστρια, χιλιοεκθειασμένη και ως «πανέξυπνη», άκουγε με σοβαρότητα τις προβλέψεις της αστρολόγου της εκπομπής περί του τι μας περιμένει μέσα στο 2010 ανάλογα με το ζώδιό μας – και εξίσου σοβαρά έθετε ερωτήματα και έκανε διάλογο με την «επιστήμονα». Αυτό διήρκεσε ώρα πολλή, ίσως και μία. Το γεγονός θα ήταν απερίγραπτα κωμικό, αν δεν ήταν γνησίως τραγικό.

Μαθαίνουμε πως η διάταξη των πλανητών στον ουρανό επηρεάζει (γεννά;) τη διάθεση και τη συμπεριφορά των ατόμων. Έτσι, αν οι πλανήτες είναι σε διάταξη «κουβά», δηλαδή όλοι οι πλανήτες σε ένα ημισφαίριο του ουρανού εκτός από έναν, που είναι στο άλλο, τότε είσαι ή κάνεις κάτι διαφορετικό από αυτό που θα ήσουν ή θα έκανες αν οι πλανήτες ήταν σε διάταξη «τραμπάλα». Τέτοια μας λέει η «επιστήμη» της αστρολογίας.

Δηλαδή, το μαύρο μας το χάλι. Η μωρία, που επί αιώνες απλωνόταν σαν παραφυσικό ζυμάρι πάνω στην επιφάνεια του πλανήτη, δέχτηκε το εμπύρευμα της επανάστασης της πληροφορίας (τηλεόραση, ραδιόφωνο, ίντερνετ) και εξερράγη με απίστευτη βιαιότητα, για να φτάσει ως τ’ άστρα. Η μωρία απέκτησε ταχύτητα διαφυγής: δεν συγκρατιέται πια με κανέναν τρόπο. Το συμπέρασμα αυτό είναι πιο επιστημονικό από όλους τους τόμους αστρολογίας που έχουν γραφτεί ποτέ.

Κατ’ αρχάς να ξεκαθαρίσουμε ότι η αστρολογία ΔΕΝ είναι επιστήμη. Τέλος. Καθένας έχει το δικαίωμα να πιστεύει το αντίθετο, όπως έχει και το δικαίωμα να πιστεύει στον Αη Βασίλη και στον Μπάτμαν. Δημοκρατία έχουμε. Ευχόμαστε περαστικά.

Δεν επιτρέπεται να βαπτίζεται επιστήμη η κάθε πλάνη, η κάθε ασυνάρτητη μπουρδολογία. Το γιατί αυτό συμβαίνει, και μάλιστα με κόστος οικονομικό και κοινωνικό, και μάλιστα ατιμώρητα, είναι μια άλλη συζήτηση – πολύ ενδιαφέρουσα, μα άλλη. Χωρίς να επιχειρώ πλήρη ορισμό της επιστήμης, εντοπίζω δύο πυλώνες του εννοιολογικού περιεχομένου της λέξης: 1. Η επιστήμη πατά σε νόμους στέρεους, ανά πάσα στιγμή επαληθεύσιμους. 2. Η επιστήμη έχει ως βασικό εργαλείο επαλήθευσης το πείραμα.

Πώς ανταποκρίνεται η αστρολογία σε έναν τέτοιο (έστω μη πλήρη) ορισμό; Σε ποιους νόμους πατάει; Αντέχουν οι ισχυρισμοί της στον έλεγχο του πειράματος;

Για παράδειγμα, με βάση ποιους νόμους, ποια Φυσική, είναι δυνατόν ο ανάδρομος Ερμής ή το φαινόμενο του «κουβά» να επηρεάζουν τις ζωές μας; Οι αστρολόγοι τσαμπουνάνε παπαριές περί «δυνάμεων» και «ενεργειών». Αλλά στη Φυσική τα είδη των δυνάμεων και των ενεργειών είναι συγκεκριμένα, και με πολύ απλά Μαθηματικά αποδεικνύεται πως όλοι οι πλανήτες μαζί, με το σύνολο των δυνάμεων που ασκούν και της ενέργειας (φυσικής, δηλαδή ηλεκτρομαγνητικής) που εκπέμπουν έχουν μια συνισταμένη επίδραση σε έναν κάτοικο της Γης όχι μεγαλύτερη από κείνη ενός επίγειου αντικειμένου που περνάει από δίπλα του, ας πούμε ενός λεωφορείου. Τι σημαίνει αυτό; Μα είναι προφανές: οφείλουμε να συμπεριλάβουμε και τις στάσεις των λεωφορείων στην εξίσωση που καθορίζει το μέλλον μας. Διότι, άλλο είναι το κάρμα αν περιμένεις ένα μίνι-μπας στο κέντρο και άλλο αν έχεις να αντιμετωπίσεις θηριώδη λεωφορεία με φυσούνα κάπου στα προάστια. Διότι η φυσούνα δεν είναι απλό και αμελητέο πράμα. Δίνει έναν επιπλέον βαθμό ελευθερίας στο λεωφορείο, προκαλώντας αποσταθεροποίηση της κινητικής ενέργειας του οχήματος, ένεκα της μετατροπής της σε δυναμική ενέργεια ελατηρίου και τανάπαλι, ενώ πλέον στο σύστημα εμπλέκονται και δυνάμεις ελατηρίου, διαρκώς αλλά όχι περιοδικώς αυξομειούμενες, με αποτέλεσμα το νέο και πολύ πιο δυναμικό και απρόβλεπτο αυτό σύνολο δυνάμεων και ενεργειών να επιδρά με ασυγκρίτως μεγαλύτερη σφοδρότητα στο ψυχοκινητικό ρευστό του υποκειμένου, δηλαδή του ανυποψίαστου κακομοίρη που περιμένει στη στάση για να πάει στη δουλειά του. Επιστημονικά μιλώντας. Και δεν έθιξα καν το φενγκ-σουί της στάσης.

Η αλήθεια είναι ότι η αστρολογία δεν πατάει σε κανέναν φυσικό νόμο. Αν αυτοσυστηνόταν ως μεταφυσική πραγματικότητα, θα την εξετάζαμε με άλλους όρους. Δεν λέω ότι θα μας έπειθε, λέω ότι θα την εξετάζαμε με άλλους όρους. Αλλά δεν έχει καν την ευφυΐα να κάνει αυτήν την επιλογή. Αυτοσυστήνεται ως φυσική πραγματικότητα: αντλεί υπόσταση από τους πλανήτες, τις θέσεις και τις κινήσεις τους.

Όσο για το δεύτερο ερώτημα (Αντέχουν οι ισχυρισμοί της στον έλεγχο του πειράματος;), εδώ πρέπει να ομολογήσουμε ότι αδικήσαμε την αστρολογία: στην πραγματικότητα έχει κάποια σχέση με επιστήμη, με συγκεκριμένη επιστήμη, αυτήν της στατιστικής. Είναι καταφανέστατο ότι η αστρολογία δεν είναι σε θέση να κάνει με συνέπεια προβλέψεις ούτε για το σύνολο ούτε για το άτομο. Δηλαδή, αν βγει σήμερα κάποιος αστρολόγος και πει ότι αύριο, Δευτέρα, τα «λιονταράκια» θα γριπωθούν, δεν σημαίνει πως αύριο όλοι οι άνθρωποι που έχουν γεννηθεί μεταξύ 23 Ιουλίου και 23 Αυγούστου θα κολλήσουν γρίπη. Κάποιοι, βέβαια, ενδέχεται να γριπωθούν, οπότε γι’ αυτούς η πρόβλεψη θα επαληθευτεί. Αύριο. Θα επαληθευτεί, όμως, και η πρόβλεψη της επόμενης Κυριακής; Της μεθεπόμενης; Πόσες Κυριακές;

Αν η αστρολογική πρόβλεψη δεν ισχύει ούτε για το σύνολο ούτε (με συνέπεια) για το άτομο, τότε τι είδους ισχύ έχει; Απάντηση: έχει περιστατική (δηλαδή όχι συστηματική) ισχύ για τυχαίο στατιστικό δείγμα πληθυσμού. Κοντολογίς, το τέχνασμα της αστρολογίας εδράζεται σε δύο αξιώματα: 1. Η ανθρώπινη μωρία είναι ουρανομήκης. 2. Αν κάνεις μια υπόθεση (έστω απίθανη) που αφορά ικανό αριθμό υποκειμένων (εκατομμύρια ανθρώπους), είναι πρακτικά βέβαιο ότι για κάποια υποκείμενα η υπόθεση θα ισχύσει (το βεβαιώνει η στατιστική). Στη σκηνή μπαίνει τώρα η παντελής έλλειψη κριτικής σκέψης και επιστημονικού γραμματισμού (μωρία, για συντομία) των υποκειμένων. Σκέφτεται (;) το υποκείμενο που γριπώθηκε: «Για δες! Το είπε και ο αστρολόγος χτες. Άρα, κάτι υπάρχει. Θα ενημερώσω όλους τους φίλους μου. Κάτι κοσμογονικό συνέβη εδώ.» Και ενώ όσοι δεν ασχολούνται με την αστρολογία ή ασχολούνται αλλά δεν γριπώθηκαν σιωπούνε, αφού το μη γεγονός δεν είναι γεγονός, εκείνοι που γριπώθηκαν (το οποίο είναι γεγονός) διατυμπανίζουν την «επιτυχία» της αστρολογικής πρόβλεψης. Με έναν τέτοιο τρόπο, ενδεχομένως, συσσωρεύονται στο ατομικό και στο συλλογικό ασυνείδητο περιπτώσεις, «αληθινά περιστατικά», «πραγματικότητες», που επιβεβαιώνουν την «ισχύ» της ψευδοεπιστήμης.

Η έκταση του φαινομένου της αστρολογίας δεν μας επιτρέπει να το παίρνουμε αψήφιστα. Όταν λέμε έκταση, εννοούμε το σύνολο του τηλεοπτικού χρόνου και του έντυπου χώρου που της αφιερώνεται, τον τζίρο που κάνει και το ποσοστό των πολιτών που πέφτουν θύματα της εξαπάτησης. Γιατί αυτό είναι η αστρολογία: μια αισχρή κι απροκάλυπτη απάτη. Ένα χυδαίο παπατζιλίκι που αλιεύει θύματα από τη δεξαμενή των μικρονοϊκών και των αμόρφωτων.

Δεν έχουμε την πολυτέλεια να παίρνουμε αψήφιστα τον νέο-σκοταδισμό, τον νέο μεσαίωνα, που σαν νέφος μελανό εκχύνεται από τις πύλες της αστρολογίας, της μαγείας, των μένταλιστ, των παραφυσικών παραληρημάτων και του νεοταξικού συγκρητισμού («τα πάντα όλα») και θολώνει το πνεύμα.

Η οικονομική κατάρρευση και η κοινωνική διάλυση που εσχάτως με αγωνία παρατηρούνται δεν είναι παρά συμπτώματα ενός γενικευμένου κενού ύπαρξης, μιας παντοκρατορίας του ανυπόστατου. Το κενό γεννάται και τρέφεται από το ψέμα. Συχνά «αθώο» και ευπαρουσίαστο. Σαν τις παρουσιάστριες ανάλαφρων «ψυχαγωγικών» εκπομπών.

Ρομπέν