.
Ακραία καιρικά φαινόμενα στην Ευρώπη. Στον βορρά πολικό ψύχος και σφοδρές χιονοπτώσεις. Προβλήματα στις συγκοινωνίες και στην ηλεκτροδότηση. Στον νότο έχουμε άνοιξη προς καλοκαίρι. Πριν από μερικές ημέρες στο Ηράκλειο το θερμόμετρο ξεπέρασε τους 29 βαθμούς Κελσίου.
Είναι πια βέβαιο: έχουμε αφήσει πίσω μας τα σημεία ισορροπίας. Ο εικοστός αιώνας ήταν μια καταστροφή. Οι θρίαμβοι του ατομικισμού και του ηδονισμού μετάλλαξαν τον άνθρωπο σε αυτόματο μηχανισμό καταναλωτικής αλογίας. Η τεχνολογία έβαλε στα χέρια του εξηλιθιωμένου όντος το τηλεχειριστήριο της βόμβας πάνω στην οποία κάθεται. Και το ον άρχισε να παίζει με τα κουμπιά.
Η καταναλωτική αλογία εξέτρεψε το σύστημα από την ισορροπία. Το οδήγησε σε δρόμους μη βιωσιμότητας. Από οικονομική σκοπιά το σύστημα έφτασε σε αδιέξοδο και ήδη καταρρέει. Από περιβαλλοντική σκοπιά το σύστημα δείχνει σαφή σημάδια αρρυθμίας. Από φιλοσοφική-κοινωνιολογική σκοπιά, η μετατόπιση της κατανάλωσης από τον ρόλο του μέσου στον ρόλο του αυτοσκοπού είχε ως συνέπεια την κατίσχυση ενός υποδεέστερου ανθρωπολογικού είδους: του χαύνου απολιτικού ιδιώτη.
Ως αποτέλεσμα αυτών των εκτροπών και μετατοπίσεων, θεμελιώδεις έννοιες και αρχές έχασαν την αξία τους. Παραδείγματα: ο σεβασμός της ανθρώπινης ζωής, η λογική, το μέτρο, το κοινό καλό, η προσφορά. Ισοπεδώθηκαν από τον οδοστρωτήρα του κέρδους, της ιδιοτέλειας.
Σήμερα πια, μετά από άπειρες ζυμώσεις, το σύστημα φαίνεται να είναι εγκλωβισμένο στον εαυτό του. Ακόμα και αν υπάρχει τρόπος να σωθούν η οικονομία και το περιβάλλον, δεν υπάρχει η βούληση. Αυτοί που πραγματικά θέλουν είναι ισχνή μειοψηφία. Οι ισχυροί εξακολουθούν να προτάσσουν το κέρδος. Οι λαοί εξακολουθούν, κατά πλειοψηφία, να προτάσσουν τη βολή τους. Οι κυβερνήσεις ψηφίζονται από τους λαούς και στηρίζονται από τους ισχυρούς. Η φωνή της λογικής, φωνή της μειοψηφίας, είναι αδύναμη και οι αλλαγές που πετυχαίνει πολύ αργές.
Ο χαύνος απολιτικός ιδιώτης έχει κατορθώσει άθλο μέγα: τον ακρωτηριασμό του χρόνου. Γι’ αυτόν υπάρχει μόνο το παρόν. Είναι ανιστόρητος, το παρελθόν δεν έχει τίποτα να του διδάξει, του είναι παντελώς αδιάφορο. Είναι κοντόφθαλμος, εντελώς ανίκανος ή απρόθυμος να αντικρίσει το μέλλον, να αναλογιστεί συνέπειες, να κάνει προεκτάσεις, να συλλάβει τη σχέση αιτίου-αιτιατού. Έχει υποβιβάσει τη διάσταση του χρόνου: από γραμμή σε σημείο. Βιώνει τον σημειακό χρόνο, το διαρκώς μετατοπιζόμενο παρόν, χωρίς ιστορική μνήμη ή προβλεπτική οξυδέρκεια.
Ο χαύνος απολιτικός ιδιώτης είναι ον σχιζοφρενές: ενώ ζει καθηλωμένος στο σημειακό παρόν, ενώ έχει μετά βδελυγμίας αποκηρύξει το πριν και το μετά, επαναλαμβάνει πάντα τέτοιες μέρες με αυτιστική προσήλωση ευχές για «καλή χρονιά». Λες και, με κάποιον τρόπο μαγικό, η εκφορά μιας ευχής μπορεί να αναπληρώσει το αβυσσαλέο έλλειμμα μέριμνας.
Ακραία καιρικά φαινόμενα στην Ευρώπη. Στον βορρά πολικό ψύχος και σφοδρές χιονοπτώσεις. Προβλήματα στις συγκοινωνίες και στην ηλεκτροδότηση. Στον νότο έχουμε άνοιξη προς καλοκαίρι. Πριν από μερικές ημέρες στο Ηράκλειο το θερμόμετρο ξεπέρασε τους 29 βαθμούς Κελσίου.
Είναι πια βέβαιο: έχουμε αφήσει πίσω μας τα σημεία ισορροπίας. Ο εικοστός αιώνας ήταν μια καταστροφή. Οι θρίαμβοι του ατομικισμού και του ηδονισμού μετάλλαξαν τον άνθρωπο σε αυτόματο μηχανισμό καταναλωτικής αλογίας. Η τεχνολογία έβαλε στα χέρια του εξηλιθιωμένου όντος το τηλεχειριστήριο της βόμβας πάνω στην οποία κάθεται. Και το ον άρχισε να παίζει με τα κουμπιά.
Η καταναλωτική αλογία εξέτρεψε το σύστημα από την ισορροπία. Το οδήγησε σε δρόμους μη βιωσιμότητας. Από οικονομική σκοπιά το σύστημα έφτασε σε αδιέξοδο και ήδη καταρρέει. Από περιβαλλοντική σκοπιά το σύστημα δείχνει σαφή σημάδια αρρυθμίας. Από φιλοσοφική-κοινωνιολογική σκοπιά, η μετατόπιση της κατανάλωσης από τον ρόλο του μέσου στον ρόλο του αυτοσκοπού είχε ως συνέπεια την κατίσχυση ενός υποδεέστερου ανθρωπολογικού είδους: του χαύνου απολιτικού ιδιώτη.
Ως αποτέλεσμα αυτών των εκτροπών και μετατοπίσεων, θεμελιώδεις έννοιες και αρχές έχασαν την αξία τους. Παραδείγματα: ο σεβασμός της ανθρώπινης ζωής, η λογική, το μέτρο, το κοινό καλό, η προσφορά. Ισοπεδώθηκαν από τον οδοστρωτήρα του κέρδους, της ιδιοτέλειας.
Σήμερα πια, μετά από άπειρες ζυμώσεις, το σύστημα φαίνεται να είναι εγκλωβισμένο στον εαυτό του. Ακόμα και αν υπάρχει τρόπος να σωθούν η οικονομία και το περιβάλλον, δεν υπάρχει η βούληση. Αυτοί που πραγματικά θέλουν είναι ισχνή μειοψηφία. Οι ισχυροί εξακολουθούν να προτάσσουν το κέρδος. Οι λαοί εξακολουθούν, κατά πλειοψηφία, να προτάσσουν τη βολή τους. Οι κυβερνήσεις ψηφίζονται από τους λαούς και στηρίζονται από τους ισχυρούς. Η φωνή της λογικής, φωνή της μειοψηφίας, είναι αδύναμη και οι αλλαγές που πετυχαίνει πολύ αργές.
Ο χαύνος απολιτικός ιδιώτης έχει κατορθώσει άθλο μέγα: τον ακρωτηριασμό του χρόνου. Γι’ αυτόν υπάρχει μόνο το παρόν. Είναι ανιστόρητος, το παρελθόν δεν έχει τίποτα να του διδάξει, του είναι παντελώς αδιάφορο. Είναι κοντόφθαλμος, εντελώς ανίκανος ή απρόθυμος να αντικρίσει το μέλλον, να αναλογιστεί συνέπειες, να κάνει προεκτάσεις, να συλλάβει τη σχέση αιτίου-αιτιατού. Έχει υποβιβάσει τη διάσταση του χρόνου: από γραμμή σε σημείο. Βιώνει τον σημειακό χρόνο, το διαρκώς μετατοπιζόμενο παρόν, χωρίς ιστορική μνήμη ή προβλεπτική οξυδέρκεια.
Ο χαύνος απολιτικός ιδιώτης είναι ον σχιζοφρενές: ενώ ζει καθηλωμένος στο σημειακό παρόν, ενώ έχει μετά βδελυγμίας αποκηρύξει το πριν και το μετά, επαναλαμβάνει πάντα τέτοιες μέρες με αυτιστική προσήλωση ευχές για «καλή χρονιά». Λες και, με κάποιον τρόπο μαγικό, η εκφορά μιας ευχής μπορεί να αναπληρώσει το αβυσσαλέο έλλειμμα μέριμνας.
Ρομπέν
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου