Κυριακή 19 Οκτωβρίου 2008

Summer of 69

Το ερώτημα που θα μας απασχολήσει σήμερα είναι: τι είναι αυτό που κάνει ένα τραγούδι διαχρονικό; Το ίδιο ερώτημα μπορεί κάλλιστα να τεθεί για κάθε έργο τέχνης, αλλά δεν μας παίρνει να ανοιχτούμε. Αφορμή της αναζήτησης στάθηκε το techno remix του “summer of 69”, που πρόσφατα έτυχε να ακούσω. Για τους νεότερους: το “summer of 69” είναι μια μεγάλη επιτυχία του Bryan Adams στη δεκαετία του 80 (το έγραψε το 1984). Οι στίχοι εδώ. Το remix ακολουθεί:

Και τώρα στο ψαχνό. Έχω μια θεωρία. Διαχρονικό είναι ένα τραγούδι, όταν αγγίζει τους ανθρώπους. Πολλούς ανθρώπους. Από διαφορετικές γενιές. Το ερώτημα που φυσικά εγείρεται είναι: πώς μπορεί να το πετύχει αυτό;

Έχω μια απάντηση – σίγουρα δεν είναι η μοναδική. Φαίνεται ότι υπάρχει μια κατηγορία τραγουδιών που συγκινούν βαθιά. Είναι τα τραγούδια που διηγούνται μια ιστορία. Οι ιστορίες έχουν την ικανότητα να αιχμαλωτίζουν την προσοχή. Σε μια ιστορία ο ακροατής (ή ο αναγνώστης ή ο θεατής) ψάχνει οικεία βιώματα. Αναθυμάται δικά του συναισθήματα. Ταυτίζεται. Τελικά ανασύρει τις δικές του ιστορίες και τις ξαναζεί. Θα χαμογελάσει ή θα γελάσει, θα δακρύσει ή θα κλάψει, θα μονολογήσει «ωραία χρόνια!», θα νιώσει μια απολογιστική διάθεση και ίσως να πονέσει με την ανάμνηση ανεκπλήρωτων ονείρων και μακρινών προσώπων. Αλλά στο τέλος θα μείνει με μια γλυκιά γεύση. Ακριβώς εκείνη τη στιγμή το τραγούδι θα πάρει θέση κάπου βαθιά μέσα στην καρδιά του. Θα γίνει το soundtrack των αναμνήσεών του. Ξέρω ότι το έχεις ζήσει. Βάζω στοίχημα ότι κουνάς το κεφάλι σου συμφωνώντας.

Βέβαια, τίθεται και το ερώτημα τι θέμα έχει η ιστορία. Γιατί, αν βάλεις τους ακροατές σου να ξαναζήσουν κάτι φρικτό, τότε το τραγούδι έχει ελπίδες να κάνει επιτυχημένη πορεία μόνο εντός της μικρής ακτίνας ενός κύκλου μαζοχιστών. Μα, στην προκειμένη περίπτωση, το “summer of 69” διαθέτει εφηβικό άρωμα, μια συντροφιά ονειροπόλων, μια πρώτη αγάπη και μπόλικη νοσταλγία. Και από πάνω μια ζωηρή ροκ μουσική. Ήταν καταδικασμένο να πετύχει. Ακόμα και αν ο Adams το τραγουδούσε με βότσαλα στο στόμα, θα γινόταν επιτυχία. Η συνταγή είναι αχτύπητη.

Σκέψου. Είσαι έφηβος, ίσως δεκαεπτά ή μπορεί μόνο δώδεκα. Παίζεις μουσική με τα φιλαράκια από το σχολείο. Και μετά είναι κι εκείνη η κοπελιά που κάνει την καρδιά σου να χάνει τον ειρμό της. Στέκεται στη βεράντα της μαμάς της και σου εκπέμπει υποσχέσεις αιωνιότητας. Κι όταν σου κρατάει το χέρι, φίλε, ξέρεις ότι είναι τώρα και ποτέ ξανά.

Μα οι εποχές αλλάζουν. Δες όλα όσα ήλθαν και παρήλθαν. Τίποτα δεν μπορεί να κρατήσει για πάντα. Κι ο γερο-Bryan είναι πια πενηντάρης. Καμιά φορά, όταν παίζει την παλιά εξάχορδη, σκέφτεται την κοπελιά κι αναρωτιέται τι πήγε στραβά. Στεκόταν εκείνη στη βεράντα της μαμάς της και του ’λεγε ότι θα κρατούσε για πάντα. Εκείνες ήταν οι καλύτερες μέρες της ζωής του.

Κι οι δικές μου, Bryan. Κι οι δικές μου. Ω, γιέα.

Ρομπέν


4 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

"ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΙΠΟΤΑ, ROBIN.ΘΑ ΣΟΥ ΠΕΡΑΣΕΙ" είπε ο little JOHN στο συνοδοιπόρο του και τον χτύπησε με συγκατάβαση στον ώμο.
Το remix, που δεν είναι techno, δεν ακούγεται.Σε βλέπω μετά τον Bruce και τον Bryan και μέχρι το επόμενο post (ύμνος στο footloose) να έχεις πουλήσει το twingo και να καβαλάς τσοπεριά.Δερμάτινο και τα μαλλιά να ανεμίζζζζ.. άστο καλύτερα. "ΜΕΓΑΛΩΣΑΜΕ, ROBIN".
Το τραγούδι καθεαυτό είναι τρεις σκηνές από ταινία για teenagers, που ήταν τότε της μοδός."Αθωότητα" ή προσχηματική αμερικανιά?Και γιατί να επιστρέφουμε "τακτικά" στα εφηβικά χρόνια?Μπαίνεις στον "κύκλο " με τη "μικρή ακτίνα"!! Χάσαμε την "αθωότητα" στην πορεία?Θα την ξαναβρούμε.Φιλοσοφία θέλει το πράγμα.
Ποιός τραγουδάει "φρικτά" θέματα?Ίσως θέματα που πονάνε.Η Τέχνη, λένε, κάνει τη ζωή υποφερτή.Κι ύστερα όλα τα τραγούδια δεν είναι για όλες τις "ώρες".
"ROBIN, ΠΕΣ ΑΛΕΥΡΙ. Η MARION ΣΕ ΓΥΡΕΥΕΙ!!"

Ρομπέν είπε...

Να σου πω, Little John, έκανες διάνα. Από φοιτητής ονειρεύομαι ένα τσόπερ. Ίσως να ήρθε η ώρα!
Αλλά, επειδή ίσως να περίμενες από μένα να απαντήσω και επί της ουσίας, επίτρεψέ μου να πω κι αυτό: η προσωπική σχέση που έχω με ακούσματα, εικόνες και διαβάσματα δεν έχει να κάνει πάντα με την απόλυτη ποιότητα αυτών και ακόμα σπανιότερα και λιγότερο με την πνευματική στάθμη εκείνων που τα δημιούργησαν ή το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο δημιουργήθηκαν (απαντώ στο "προσχηματική αμερικανιά"). Το καλλιτεχνικό έργο από τη στιγμή που κυκλοφορεί αποκόβεται από τον δημιουργό και από τις συνθήκες της γέννησής του. Ανήκει πλέον στο κοινό και είναι θαυμαστά εύπλαστο. Το παίρνει ο καθένας, το προσλαμβάνει όπως θέλει, το ερμηνεύει όπως θέλει, το χρησιμοποιεί όπως θέλει και κατόπιν το θυμάται σε συνάρτηση με το πότε και πώς το προσέλαβε, ερμήνευσε, χρησιμοποίησε. Έτσι, δεν είναι απίθανο στο ίδιο τραγούδι δέκα διαφορετικοί άνθρωποι να δουν δέκα διαφορετικά πράγματα.
Το πιο σοβαρό θέμα είναι ότι πράγματι μεγαλώσαμε. Αλλά για μένα αυτό δε σημαίνει απαραίτητα ότι πρέπει να ρίξω μαύρη πέτρα σε μια εποχή και τους ήχους της. Ξέρω ότι υπάρχουν άνθρωποι που κοιτάζουν μόνο μπροστά. Είναι πιο δυνατοί από μένα.
Τέλος, το πιο σοβαρό απ' όλα είναι ότι δεν έχω αρκετά μαλλιά για να ανεμίζουν.
Ελπίζω να μη σε κούρασα.

Ρομπέν

tassos είπε...

Ανέβασε το playlist εκείνης της θρυλικής κασέτας. Έχει πολύ πλάκα πώς κάποια πράγματα, ευτελή και ασήμαντα ίσως, μεγεθύνονται και αποκτούν gravitas μέσα από τις προσωπικές εμπειρίες μας.

Καμιά φορά, αληθινό είναι αυτό που νιώθεις.

Ρομπέν είπε...

Φίλε, εδώ ακόμα και οι αλγεινές εμπειρίες του στρατού μετά από χρόνια γίνονται αντικείμενο αναπόλησης. Γιατί; Πολύ απλά, γιατί τότε ήμασταν νέοι, εξηγεί ο Neil Simon με την τελευταία ατάκα του σεναρίου της ταινίας "Biloxi Blues" (1988). "Ήμασταν κάποτε στρατιώτες - και νέοι" (2002) θα προσθέσει ο Mel Gibson. Αν η ανάμηνηση της νιότης μπορεί - συν τω χρόνω - να δώσει στη θητεία νοσταλγικό περιεχόμενο, με πόση άνεση μπορεί να δώσει "νόημα" σε οτιδήποτε, οσοδήποτε ευτελές και ανούσιο!