Ίσως να πρόκειται για ιστορική παρεξήγηση.
Εμείς, οι Έλληνες, θυμόμαστε κάθε χρόνο, στις 28 Οκτωβρίου, το μεγάλο ΌΧΙ, το αλβανικό έπος, τους φαντάρους μας που χιμούσαν στη μάχη φωνάζοντας ΑΕΡΑ, τις μάνες και τις αδερφές που έπλεκαν κάλτσες για τα παλικάρια που πολεμούσαν. Αν υπάρχει μια λέξη που συνοψίζει την εθνική μας υπερηφάνεια, αυτή είναι το ΌΧΙ.
Φαίνεται πως το ΌΧΙ έχει διαποτίσει την κυτταρική μνήμη, έγινε ανακλαστικό, έγινε επίσημη εθνική μας στάση. Το διαπιστώνεις σε οποιαδήποτε δημόσια υπηρεσία. Συναντάς μια πανομοιότυπη υπάλληλο - φαίνεται τις παράγουν με ISO. Έχει ύφος ναυαγισμένο, μασάει μαστίχα, αποφεύγει να σε κοιτάξει στα μάτια, μοιάζει να βασανίζεται από αιώνια διλήμματα είτε σεξπηρικού τύπου (να ζει κανείς ή να μη ζει;) είτε καρυωτακικού τύπου (να πυροβοληθώ τώρα ή αργότερα;), μα στην πραγματικότητα είναι απορροφημένη σε διλήμματα του τύπου τι θα παραγγείλει από το κυλικείο ή πού θα διασκεδάσει το σαββατοκύριακο.
Πλησιάζεις με φόβο Θεού και τη ρωτάς αν μπορεί να δώσει μια λύση στο τάδε ζήτημα ή αν υπάρχει τρόπος να γίνει το δείνα πράγμα.
- ΌΧΙ, σου απαντάει χωρίς να σηκώσει τα μάτια από την οθόνη του υπολογιστή.
Υποψιάζεσαι πως ούτε καν κατάλαβε τι τη ρώτησες. Κάνεις άλλη μια προσπάθεια, μήπως το σκεφτεί καλύτερα.
- Σας είπα, ΌΧΙ.
Τις περισσότερες φορές, αφού σύρεις το πρόβλημά σου σε όλα τα γραφεία της υπηρεσίας, θα βρεις τον έναν άνθρωπο σε όλο το κτίριο που πραγματικά εργάζεται, ενδιαφέρεται και γνωρίζει πώς λύνεται. Αυτός θα πάρει τηλέφωνο την αρχετυπική υπάλληλο, θα της εξηγήσει και θα σε στείλει πίσω σε κείνη.
Εκείνη, εν τέλει, θα το διεκπεραιώσει, αλλά πάντα απρόθυμα και καθιστώντας με κάθε τρόπο σαφές ότι σου κάνει χάρη και ότι πολύ ασχολήθηκε μαζί σου.
Καθημερινά εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι κρύβονται από τα καθήκοντά τους και από τους άλλους ανθρώπους. Κόβουν τις γέφυρες, αποσυνδέονται. Προσθέτουν την αδράνειά τους σε ένα σύστημα που είναι αναγκασμένο να σπρώχνει και να σέρνει ολοένα και περισσότερη νεκρή μάζα.
Κανείς δεν τους έχει ενημερώσει, μα ούτε και έτυχε οι ίδιοι να το ψυλλιαστούν, ότι ο τρόπος που έχουν επιλέξει είναι ο τρόπος της αξιοθρήνητης ύπαρξης.
Κανείς δεν τους έχει ενημερώσει, μα ούτε και έτυχε οι ίδιοι να το ψυλλιαστούν, ότι αν σηκώσεις τα μάτια, ρωτήσεις, ενδιαφερθείς για το πρόβλημα του άλλου και βοηθήσεις, βγαίνεις από το μηδέν που είναι το ένα, δηλαδή το άτομο, και μπαίνεις στην απειρία των δυνατοτήτων που προσφέρει η σχέση. Αυτό σημαίνει ότι αντλείς χαρά, ικανοποίηση, υπαρκτικό νόημα.
Θα τους ενδιέφερε μια τέτοια προοπτική;
ΌΧΙ.
Ρομπέν
5 σχόλια:
Δεν ξέρω κατά πόσο είναι πατέντα ελληνική ή "υπαλληλική" αυτή η συμπεριφορά.
Ίσως στην Ελλάδα να είναι πολύ πιο διάχυτη, αλλά δε νομίζω ότι δεν απαντάται και αλλού.
Δεν το αποκλείω. Μα έχω την εντύπωση ότι στις άλλες δυτικές κοινωνίες (Ευρώπη, Αμερική) έχει επικρατήσει μια επιφανειακή έστω ευγένεια και μια κάπως εντονότερη αίσθηση καθήκοντος. Η μεν ευγένεια μπορεί να οφείλεται στην αγγλοσαξωνική τυπολατρία ή στο ότι η Ευρώπη έζησε ελεύθερη την Αναγέννηση και τον Διαφωτισμό και αφομοίωσε σαφώς πληρέστερα τις ιδέες του ανθρωπισμού ή ακόμα στο γεγονός ότι ανεξαιρέτως σε όλα τα άλλα ευρωπαϊκά κράτη ο πολίτης απολαμβάνει καλύτερες θεμελιώδεις υπηρεσίες (υγεία, παιδεία έως και συγκοινωνία), επομένως είναι λογικό να έχει πιο έντονη την αίσθηση του χρέους και του καθήκοντος από ό,τι ο Έλληνας που, έως ένα βαθμό δικαιολογημένα, τα έχει όλα γραμμένα κανονικά.
Μπορεί και να παραληρώ, σίγουρα δεν έχω ιδία πείρα από όλη τη δύση και τελικά το πρωτεύον δεν είναι η σύγκριση, μα η διαπίστωση της κατάντιας.
Αλλά μια που τέθηκε το ζήτημα και μια που έχεις ζήσει τους Αμερικάνους, θα ήθελα να μας πεις την άποψή σου για τη δική τους υπαλληλική συμπεριφορά.
Ανατροφοδότηση δεν υπάρχει. Κανείς να πει μπράβο στους ανθρώπους με λόγια και με πράξεις γι' αυτό που προσφέρουν, καθένας από το πόστο του. Έχεις ακουστά την αυτοεκπληρούμενη προσδοκία; Δεν ισχύει μόνο στα παιδαγωγικά. Εν τέλει, συχνά ανταποκρινόμαστε σε αυτό που οι άλλοι προσδοκούν από εμάς. Ιδιαίτερα όταν η καλή μας συμπεριφορά δεν βρίσκει αντίκρυσμα.
Finn,
Η γνωστή ιστορία με την κότα και το αυγό. Δεν κάνουν σωστά τη δουλειά τους επειδή δεν εισπράττουν αναγνώριση ή δεν εισπράττουν αναγνώριση επειδή δεν κάνουν σωστά τη δουλειά τους; Ή πρόκειται για φαύλο κύκλό;
Το γεγονός είναι ότι δεν διορίστηκαν για να εισπράττουν αναγνώριση, διορίστηκαν για να εισπράττουν έναν μισθό και να κάνουν τη δουλειά τους.
Εξάλλου, ας μην εξετάζουμε το ζήτημα σαν να εμπίπτει στην κανονικότητα, γιατί απέχει έτη φωτός από αυτήν. Θέλω να πω, έχει ένα σωρό χαμένα παρτάλια στο Δημόσιο διορισμένα από την πίσω πόρτα, πολλοί χωρίς καν τα στοιχειώδη προσόντα, που, επειδή ποτέ δεν πάλεψαν για τίποτα, αλλά τους τοποθέτησε και τους στηρίζει ο τάδε κοπρίτης της εξουσίας και έχουν και τη μονιμότητα, το παίζουν και τσιφλικάδες από πάνω και σου τη λένε ανερυθρίαστα.
Τρία χρόνια με ταλαιπωρούν στην εφορία για ένα αστείο ζήτημα. Είναι ένα γραφείο με 5 θείες που ξύνονται. Ο λογιστής μου (που έχει άνθρωπο μέσα) με ενημέρωσε ότι στο τμήμα αυτό κατέληξαν όλες οι άχρηστες που μπήκαν στην υπηρεσία με μέσο, τις τοποθέτησαν εδώ κι εκεί, εκείνες δεν μπορούσαν να ανταπεξέλθουν και τελικά τις μάζεψαν όλες σε ένα τμήμα ελάχιστης ευθύνης, αφού δεν ήξεραν τι άλλο να τις κάνουν. Μάντεψε, τώρα, τι γίνεται, αν η υπόθεσή σου (οσοδήποτε απλή, ασήμαντη) είναι αρμοδιότητα αυτού του τμήματος: σε τραβολογάνε επί τρία χρόνια. Στο τέλος μου την είπανε κιόλας: πολύ ασχοληθήκαμε μαζί σου, ποιος νομίζεις ότι είσαι, έχουμε και δουλειές.
Τι πρέπει να κάνω; Να τους πάω γλυκά; Να στείλω γλυκά και στις κυβερνήσεις των τελευταίων 30 ετών που έχουν γυρίσει τη χώρα στα σκοτάδια του μεσαίωνα;
Αυτό που λες είναι σωστό, αλλά βρίσκει εφαρμογή στην κανονικότητα. Εδώ έχουμε μια εξόχως ανώμαλη περίπτωση, όπου καταρρέουν όλοι οι νόμοι του σύμπαντος. Μια μοναδικότητα. Μια μαύρη τρύπα του κοινωνικού ρεαλισμού. Έναν υπερρεαλισμό.
Σαφώς υπάρχουν εξαιρέσεις που αξίζουν συγχαρητήρια, ευγνωμοσύνη, νόμπελ, πούλιτζερ, τον σιδηρούν σταυρό και το κλειδί της πόλης.
Αλλά με τη γάγγραινα τι γίνεται;
Ευτυχώς ή δυστυχώς, στα 14-15 χρόνια που είμαι εδώ έχω αποφύγει τη συχνή συναλλαγή με δημόσιους υπαλλήλους. Το πολύ 12 φορές, 4-5 από αυτές με έκδοση άδειας οδήγησης σε διάφορες πολιτείες, 2 όταν παντρέυτηκα, 1 στη βιβλιοθήκη του Κογκρέσου και τις υπόλοιπες τηλεφωνικά με την εφορία. Δεν μπορώ να πω ότι ήταν μειωτική η εμπειρία, αλλά δεν ήταν και πάντα ομαλή. Ειδικά με την εφορία υπήρχε μεγάλο range. Μετά από τα πρώτα τηλεφωνήματα ήμουν στα πρόθυρα βιτζιλαντισμού, στο τέλος μίλησα με μια τύπισσα σε υπεύθυνη θέση και όλα λύθηκαν σε ένα 10λεπτο.
Προφανώς είχα πολύ περισσότερη εμπειρία με υπαλλήλους ιδιωτικών υπηρεσιών. Κι εκεί υπάρχει κλίμακα. Εν γένει στη λιανική είναι γύρω στους 2 αιώνες μπροστά από την Ελλάδα όπου οι λιανοπωλητές νομίζουν ότι το επώνυμό τους είναι Lagerfeld ή Chanel. Παρόμοιο άθλιο τουπέ έχουν και στην υπόλοιπη Ευρώπη νομίζω. Στην Αμερική χαίρεσαι να ψωνίζεις.
Στις υπηρεσίες (π.χ. τηλεπικοινωνίες, τράπεζες, κλπ.) παίζει πολύ από εταιρεία σε εταιρεία και σε τι φάση της σχέσης σου μαζί τους είσαι. Συνήθως αφότου σε καταγράψουν ως πελάτη μετουσιώνεσαι σε ενόχληση -- κάθε λεπτό που ξοδεύουν για να σου μιλάνε είναι χαμένο χρήμα, ειδικά όταν πρέπει να μιλήσεις με χαμηλόβαθμο υπάλληλο σε ολιγοπωλιακή βιομηχανία (δλδ. περίπου όλες). Δε θα γίνουν εύκολα ξεδιάντροπα αγενείς αλλά μπορούν να σου τα σπάσουν με τον υπαλληλικό passive-aggressive τρόπο που μάλουν μαθαίνουν τις δυο πρώτες μέρες της δουλειάς τους. Γι'αυτούς υπάρχει διέξοδος, αλλά κοστίζει χρόνο (και αποθέματα ψυχισμού): πρέπει απλά να τους υπερκεράσεις σε passive-aggressive συμπεριφορά... π.χ. να παίρνεις κάθε μέρα επί μια βδομάδα και να μην το κλείνεις πριν σε συνδέσουν με προϊστάμενο για να κλαυτείς, κλπ. Στο τέλος, πρέπει να σταματήσουν την αιμορραγία χρόνου-χρήματος που τους προκαλείς και θα σε εξυπηρετήσουν. Νομίζω μια ειδική πάστα από συμπατριώτες μας είναι πολύ ικανοί σε αυτό το σπορ.
Δημοσίευση σχολίου