Κυριακή 21 Μαρτίου 2010

Το τίμημα της ευκολίας

.
Τα χρόνια τα παλιά η ζωή είχε καθημερινές δυσκολίες άλλου είδους από τις σημερινές. Πολλά που σήμερα είναι πανεύκολα και αυτονόητα, τότε ήταν δύσκολα. Δεν είναι πολύ μακρινή η εποχή που, για να πιει νερό η φαμίλια, έπρεπε κάποιος να πάρει τη στάμνα, να περπατήσει ως τη βρύση στην πλατεία του χωριού, να σταθεί στην ουρά, να τη γεμίσει και γεμάτη να την κουβαλήσει πίσω στο σπίτι. Αυτοκίνητα δεν υπήρχαν τότε. Οι δουλειές γίνονταν με τα χέρια και τα πόδια.

Όταν ήρθε το αυτοκίνητο, αντικατέστησε τα πόδια. Είναι πιο εύκολο να οδηγείς παρά να περπατάς. Ειδικά δε αν κουβαλάς φορτίο. Το αυτοκίνητο είναι ευκολία. Αλλά η χρήση του έχει ένα τίμημα. Πέρα από τα έξοδα αγοράς, συντήρησης και κυκλοφορίας, υπάρχει το τίμημα της ρύπανσης της ατμόσφαιρας. Η χρήση του αυτοκινήτου υποβαθμίζει την ποιότητα του αέρα που αναπνέουμε και συμβάλλει στην παγκόσμια υπερθέρμανση. Επιπλέον, προσθέτει καθημερινές δυσκολίες, διαφορετικές από αυτές που θεράπευσε (π.χ. μποτιλιάρισμα).

Εξάλλου, κάθε ευκολία έχει ένα τίμημα. Για παράδειγμα, το πρόχειρο φαγητό είναι μια ευκολία, αλλά έχει επιπτώσεις στην υγεία. Η χρήση ορυκτών καυσίμων είναι μια ευκολία (δεν χρειάζεται να αλλάξουμε κάτι, απλά συνεχίζουμε να κάνουμε ό,τι ακριβώς εδώ και αιώνες), αλλά έχει επιπτώσεις στην υγεία, στο κλίμα, στη βιωσιμότητα. Άπειρες μικρές και μεγάλες καθημερινές ευκολίες, από την πλαστική σακούλα έως το κινητό τηλέφωνο, έχουν επιπτώσεις στην υγεία και στο περιβάλλον. Τα δάνεια, προσωπικά και εθνικά, είναι κι αυτά μια ευκολία, αλλά έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην οικονομία.

Σε γενικές γραμμές, έχουμε ένα θέμα με το τίμημα: δεν μας αρέσει να το πληρώνουμε. Αλλά, όταν δεν πληρώνεται, το τίμημα δεν εξαφανίζεται. Επανέρχεται ακριβότερο. Γιατί και η αναβολή (ως ευκολία) έχει ένα τίμημα, το οποίο προστίθεται.

Η ανανεώσιμη ενέργεια είναι μια εκπληκτική δυνατότητα. Μολονότι η σχετική τεχνολογία υπάρχει εδώ και πολλά χρόνια, δεν έχει εφαρμοστεί σε μεγάλη κλίμακα. Η εφαρμογή της σε μεγάλη κλίμακα έχει τίμημα: επένδυση στην έρευνα για τη βελτίωση της απόδοσης των συστημάτων παραγωγής ενέργειας, επένδυση στην υλοποίηση τέτοιων συστημάτων (φωτοβολταϊκά πάρκα, αιολικά πάρκα κ.λπ.) και σύγκρουση με τα καρτέλ του πετρελαίου. Καμιά κυβέρνηση δεν θέλησε να το πληρώσει. Με θαυμαστή ανευθυνότητα παίξαμε το γνωστό παιχνίδι στρουθοκαμηλισμού, αδράνειας και αναβολής. Νομοτελειακά, πληρώνουμε τώρα το τίμημα με τόκο: επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής, στην υγεία, στη χλωρίδα και την πανίδα, στο κλίμα. Η ζωή πάνω στον πλανήτη απειλείται. Πριν, όταν είχαμε την άνεση της επιλογής, η απειλή ως αόριστη υπόσχεση δεν ήταν αρκετή για να μας οδηγήσει στις σωστές αποφάσεις. Τώρα, η απειλή ως ορατή πια μετάπτωση του οικοσυστήματος αρχίζει να αφυπνίζει τα ανακλαστικά της αυτοσυντήρησης.

Συνοψίζοντας: οι δυσκολίες στη ζωή υπάρχουν για κάποιον λόγο. Η όποια ευκολία δεν χαρίζεται, προπληρώνεται. Το τίμημα φυγείν αδύνατον. Η άγνοια και η αγνόηση αυτών των κανόνων έχουν ως συνέπεια την καταβολή (αργότερα) πολλαπλάσιου τιμήματος.

Μα όλα τούτα είναι φιλοσοφίες για έναν στενό κύκλο βαρεμένων. Ελάχιστοι άνθρωποι στην ιστορία ενδιαφέρονται να τα συνειδητοποιήσουν και απελπιστικά πιο λίγοι είναι κείνοι που όχι μόνο τα συνειδητοποιούν, αλλά επίσης έχουν την εξουσία να τα μετουσιώσουν σε πολιτική καθώς και την αγαθή προαίρεση να το πράξουν.
Ρομπέν
.

1 σχόλιο:

artemis είπε...

Περί του αυτοκινήτου κτλπ, όλα αυτά είναι επιστημονοτεχνολογική εξέλιξη, άρα ουδέτερη ηθικά. Αυτό που εννοώ είναι πως δεν είναι ούτε καλή, ούτε κακή... Εξαρτάται από τον άνθρωπο το πώς θα την διαχειριστεί. Σε ΑΥΤΟ αποτυγχάνουμε γιατί ηθικά δεν αλλάζουμε...

"Τώρα, η απειλή ως ορατή πια μετάπτωση του οικοσυστήματος αρχίζει να αφυπνίζει τα ανακλαστικά της αυτοσυντήρησης."

Πέραν των ολίγων συνειδητοποιημένων στους οποίους αναφέρθηκες, (10% στην Ελλάδα;)
που αλλού βλέπεις την αλλαγή; Σε ποιον άλλο βλέπεις το αίσθημα της αυτοσυντήρησης να ξυπνά; Φοβάμαι πως η πλάνη είναι γενικευμένη, αν όχι αναπόφευκτη... Ελπίζω για το καλό όλων μας να μπορείς να με διαψεύσεις. Όμορφες οι σκέψεις σου εν πάσει περιπτώσει:)